Danskit soraarnerussutisiaqarnissamut sillimmasiisarfiini aamma soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfiini inuunermut sillimmasiissutivit soraarnerussutisiaqarnissamullu aaqqissuussavit ukiumi pineqartumi iluanaarutaat, kiisalu soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernut nunani allaniittunut illit namminerisamik akiliutitit nammineerluni nalunaarsuiffimmi uani nalunaarsussavatit.
Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinermut Kalaallit Nunaata avataaniittumut nammineerlutit akiliisimaguit akilersimasatit, soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernut nunani allaniittunut nammineerluni akiliutaasimasut nalunaarneqarfissaannut nammineerlutit nalunaarsussavatit. Paasissutissat taakku soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinermut peqataasussaatitaaneq pillugu ukiumoortumik naatsorsuummi atorneqartussaapput.
Taakku saniatigut nalunaarutissaraatit danskit soraarnerussutisiaqarnissamut sillimmasiisarfiini aamma soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfiini inuunermut sillimmasiissutivit soraarnerussutisiaqarnissamullu aaqqissuussavit ukiumi pineqartumi iluanaarutaat. Nalunaarutiginnittuussaanermi pineqanngillat soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit inuunermullu sillimmasiissutit, danskit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernit iluanaarutinik akileraarusiisarnermik inatsisaanni (PAL-lovimi) pineqartut. Illit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit inuunermulluunniit sillimmasiissutit danskit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernit iluanaarutinik akileraarusiisarnermik inatsisaanni pineqartunut ilaanersoq nalornissutigigukku illit soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfigisat inuunermulluunniit sillimmasiisarfigisat saaffigisinnaavat.
Nammineerluni nalunaarsuiffimmi uani paasissutissanik naqeriikkanik allassimasoqarpat, paasissutissat eqqortuunersut illit misissugassaraat.
Paasissutissat naqeriikkat isumaqatigigukkit ilassutissaqanngikkuillu qanoq iliuuseqartariaqanngilatit.
Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussiviit ataasiakkaat, sullitamik pigisanit pissarsiat akileraarutaattut akiligassaannik unerartitsillutillu akiliussinissaat pillugu isumaqatigiissuteqarfigai. Akiliineq illit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussivinnit isumagineqassappat tamanna ataani allassimassaaq. Taamaattoqartillugu pigisanit pissarsianit akileraarut illit nammineerlutit akilissanngilat.
Malugiuk, nammineerluni nalunaarsuiffimmik allakkatigut nassinneqarsimanngikkaluaruilluunniit nammineerluni nalunaarsuiffimmik tunniussisussaavutit.
Pigisanit pissarsiat suuppat?
Pigisanit pissarsiat tassaapput aningaasaliissuteqarnikkut ukiumoortumik iluanaarutit imaluunniit annaasat (iluanaarutaanngitsut).
Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerluni nalunaarsuinermi taamaallaat pineqarput inuunermut sillimmasiissutinit aamma soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernit iluanaarutit.
Nammineerluni nalunaarsuiffik sunaana – aamma soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerluni nalunaarsuiffik sunaana?
Nammineerluni nalunaarsuiffik tassaavoq ukiumi aningaasarsiavit aningaasartuutivillu naatsorsorneqarfiat. Paasissutissat nammineerluni nalunaarsuiffimmi allattorsimasut illit sulisitsisunneersuupput, aningaaserivinneersuullutik, soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfinneersuullutik il.il. Allanngortitassaappata ilassutissaqaruilluunniit taakku kingusinnerpaamik 1. maj 2021 www.sullissivik.gl-ikkut nalunaarutigissavatit imaluunniit nammineerluni nalunaarsuiffik nassiutissallugu.
Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernut inuunermullu sillimmasiissutinut nunani allaniittunut – aamma Danmarkimiittunut – aningaasaliissutinnit iluanaarutitit annaasatilluunniit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerluni nalunaarsuinermi nalunaarsugassaraatit.
Soraarnerussutisiaqarnissamut sillimmasiisarfiit soraarnerussutisiaqarnissamullu aningaasaateqarfiit sullitamik soraarnerussutisiassatigut iluanaarutaat ukiumoortumik taakkununnga nalunaarutigisartussaavaat. Soraarnerussutisiassatigut iluanaarutivit naatsorsorneqarnera sukumiinerusumik paasiumagukku soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussivinnut paasiniaasinnaavutit – tamanna nalinginnaasumik pisarpoq taakku internetikkut quppernerisigut imminut kiffartuussiviit aqqutigalugit. Soraarnerussutisiassatigut iluanaarutit qanoq naatsorsugaanerat pillugu paasissutissat Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmi pigineqanngillat. Paasissutissat taakku soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussivinni taamaallaat pigineqarput. Taamaammat iluanaarutit naatsorsorneqarnerat pillugu apeqqutissaqaruit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussivigisat saaffigissavat.
Pigisanit pissarsianit allanneqarfissaat qaqugu immersussaviuk?
Inuunermut sillimmasiissummik soraarnerussutisiaqarnissamulluunniit aaqqissuussinermik Danmarkimi peqaruit police-init ataasiakkaanit iluanaarutit allaffissami allassavatit. Paasissutissat Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerluni nalunaarsuiffimmi naqeriikkat saniatigut allanik ilanngussassaqarnersoq, innuttaasut soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussanik Danmarkimi peqartut eqqumaffigissavaat. Innuttaasut soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernik Danmarkimiunngitsoq, nunanili allani peqartut soraarnerussutisiassanit iluanaarutitik nammineerluni nalunaarsuiffimmi nalinginnaasumi (S1 imaluunniit S1U) nammineerlutik nalunaarutigissavaat.
Innuttaasut soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussanik SISA-mi, Grønlandsbankenimi imaluunniit BankNordik Nuummiittumi peqartut aaqqissuussinernit taakkunannga iluanaarutitik nammineerlutik nalunaarutigissanngilaat.
Kikkut pigisanit pissarsiat akileraarutaannik akileraartinneqassappat – kikkullu akileraartinneqassanngillat?
Pigisanit pissarsiat akileraaruserneqartarnerat taamaallaat inunnut Kalaallit Nunaannut tamakkiisumik akileraartussaasunut atuuppoq.
Inuit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernik inuunermullu sillimmasiissutinik, danskit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernit iluanaarutinik akileraarusiisarnermik inatsisaanni (PAL-lovimi) pineqartunik peqartut tamanna Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nalunaarutigisariaqanngilaat. Illit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit inuunermulluunniit sillimmasiissutit danskit soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinernit iluanaarutinik akileraarusiisarnermik inatsisaanni pineqartunut ilaanersoq nalornissutigigukku illit soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfigisat inuunermulluunniit sillimmasiisarfigisat saaffigisinnaavat.
Pigisanit pissarsiat allanneqarfissaat immersunngikkukku qanoq pisoqassava?
Paasissutissat nammineerluni nalunaarsuiffimmiittut kukkuneqarpata akileraarummik akiliivallaarsinnaavutit akiliinikippallaarsinnaallutilluunniit, taamaalillutillu pigisanit pissarsiat akileraarutaat naatsorsorneqarpat akileraarutit sippuutaannik utertoortussanngussallutit akileraarutissalluunniit sinnerinik akiliisussanngorlutit.
Piaaraluni imaluunniit mianersuaalliorujussuarluni unioqqutitsineq Kalaallit Nunaanni Pinerluttulerinermi inatsit naapertorlugu pineqaatissinneqaataasinnaavoq, tak. Pigisanit pissarsiat ilaasa akileraaruserneqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 37, 23. november 2017-imeersumi § 9.
Inuunermut sillimmasiissutinnit soraarnerussutisiaqarnissamulluunniit aaqqissuussannit iluanaaruteqaruit taakku 15,3 pct.-iat akileraarutigissavat. Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussannit iluanaarutissaagaluaq annaasaappat taanna aaqqissuussinermi tassanerpiaq ukiuni qulini tulliuttuni iluanaarutinit ilanngaatigisinnaavat.
Sullissivimmi ”Akileraarutikka” tooriarlugu ”Nammineerlutit nalunaarsuiffiit iluarsiuk” toorukku nuissaaq ”Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerluni nalunaarsuiffik iluarsiuk”. Nammineerluni nalunaarsuiffimmut allannguutissaqaruit ilassutissaqaruilluunniit tassani nalunaarutigissavatit. Soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerlutit nalunaarsuiffiit nalunaarutigissavat kingusinnerpaamik 1. maj 2021.
Nammineerluni nalunaarsuiffik pappialanngorlugu naqitaq allakkatigut nassiunneqarsinnaavoq kingusinnerpaamik 1. maj 2021. Taamaaliussaguit nammineerluni nalunaarsuiffik uunga nassiutissavat:
Akileraartarnermut Aqutsisoqarfik
Postboks 1605
3900 Nuuk.
Sullissivik aqqutigalugu nalunaaruteqaruit skærmimi allaqqassaaq nalunaaruteqarnerit tiguneqartoq. Akileraarutinut tunngatillugu nalunaarutitit Sullissivimmi ”Akileraarutikka” aqqutigalugu sukkulluunniit takusinnaavatit. Nalunaarutit Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup tiguppagu soraarnerussutisiaqarnissamut aaqqissuussinerit nunani allaniittut ilaat pillugit nammineerlutit nalunaarsuiffiit suliarineqassaaq. Taava inaarummik naatsorsuummik 2021-mi augustip naalernerani Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmit nassinneqassaatit.
Allanngortitassaappata ilassutissaqaruilluunniit nammineerluni nalunaarsuiffik immersussavat atsiorlugulu, kingusinnerpaamillu 1. maj 2021 Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nassiullugu imaluunniit taakku www.sullissivik.gl-ikkut nalunaarutigalugit.
Malugiuk, pigisanit pissarsiat akileraarutaat 1. september 2021 akilerneqartussatut akiligassiissutigineqassammat.
Nammineerluni nalunaarsuiffik pillugu maalaaruteqartoqarsinnaanngilaq.