(for English - please download)
“Najukkani takornarialerisut isumalluutitik tamaavimmik – aningaasaatiguunnaanngitsoq, kisianni aamma upperinninnertik, piffissartik uummatertillu – atornikuuaat. Borgmesteritut naligiinngitsumik unammilleraluttuinnarneqannginnissaat tamanulli naligiimmik atugassaqartitsinissarput qulakkiissallugu akisussaaffeqarpunga.”
Massakkut piffissanngorpoq ataqatigiinnissatsinnut, kiisalu Nunatsinni naqqaniit sanarfisaqarnissatsinnut najukkamilu nukinnik pioreersunik atuinissatsinnik qulakkeerinninnissatsinnut,” taama oqarpoq Avannaata Kommuniani borgmesteri, Lars Erik Gabrielsen (S).
Inuussutissarsiuutigineqaleraluttuinnartumi najukkani akisussaaffeqarneq
Kalaallit Nunaanni takornariaqarneq ineriartuleraluttuinnarpoq, periarfissallu annertungaatsiarput. 2024-imi takornarianit atuineq tamakkiisoq katillugit 3 milliardit koruunit missaaniittoq naatsorsorneqarpoq, aammalu Visit Greenlandip Takornariaqarneq pillugu naatsorsuutai naapertorlugit takornarialerinermi Nunatsinni BNP-p 4,9 %-iulluni. Ineriartornerli najukkani tassanngaannaq nalerisimaartitsilerneq ajorpoq – massakkullu takusinnaavarput iluanaarutigineqartartorpassuit Nunatsinni kommuuniniluunniit kaaviiartinneqarneq ajortut.
Akileraartarnermi malittarisassat naligiinngitsumik atugassarititaanermik malitseqartarput
Unammilligassat ilaat tassaapput, takornarialerisartut annertunerusumik ingerlataqartartut ilaat, soorlu Danmarkimi qitiusumik suliffeqarfiuteqartut, Danmarkimi akileraartarnermut malittarisassanik atuisinnaanerat aammalu akileraarutinik kinguartitsisinnaanerat.
”Kingunerisaanik Nunatsinni akileraaruteqaratik ingerlataqarsinnaallutillu aningaasarsiorsinnaapput, aammalu akileraarutinik kinguartitsisinnaallutik piviusumillu najukkani akileraartarnissartik pinaveersaartissinnaallugu. Nammineq takusinnaasakka naapertorlugit tamanna eqquisarpoq, ingammik kommunini, taamannallu ingerlaaseqarneq naleqqutinngilaq, taama Lars Erik Gabrielsen oqarpoq.
2024-imi Avannaata Kommunia, Nunatsinni takornarissanit ornigarnerpaat ilagisaat, 7 millionit koruunit missaannik suliffeqarfinnit akileraarutinik isertitaqarpoq.
”Nunatsinni aningaasarsiornissaq orniginartuussaaq, akeqanngitsumilli ingerlatsisoqassanngilaq. Ingerlataqartut, inuiaqatigiinnitsinni aammalu attavilersuutitsinnik atuisut, inuiaqatigiinnut namminneq tapertaanerusariaqarput”, taama borgmesteri erseqqissaavoq.
Naapertuilluartumik unammilleqatigiinneq – aaqqiagiinngissuteqarfiunngitsoq
Borgmesterip ersarissassallugu kissaatigaa, taamannak isornartorsiuinermini aaqqiagiinngissuteqarniaannarluni aaqqiagiinngissutaanngitsoq imaluunniit nammineq iluaqutissatut oqariartuutaanngitsoq.
”Unammilleqatigiinneq ajoriffissaqartinngilara, taamaattorli naaligiimmik atugassarititanit toqqammaveqassaaq”.
Inuttut akileraartarnermut inatsisip iluani, inuit Nunatsinnut tikillutik suliartortartut qaammatit arfinillit tungaanut akileraartaruteqaratik sulisinnaapput. Taanna assersuutigalugu takornarissanut angallassisartunut, angallammik angallassisartunut aammalu neriniartarfinni akunnittarfinnilu ukiup ilaannaani sulisartunut atuuppoq.
" Soorunami pineqartut najukkani pisiniarfinnut, sutorniartarfinnut sanasunullu atuisarnermikkut inuiaqatigiinni aningaasaqarniarnikkut tapertaapput, kisiannili uagut aamma innuttaasuvut nunaqavissut najukkanilu ingerlataqartuvut tapertaaqataapputtaaq. Ukiorlu tamaat tapertaasarput. Najukkaniittut tassaapput ukioq kaajallallugu takornarialerinermik ingerlataqartunut tamanut najukkani inuiaqatigiinnut kajuminnartuutitsinissamut qulakkeerinnittartut."
Ammasumik ingerlatsineq aammalu agguataarinninneq
Gabrielsenip aammattaaq erseqqissarpaa, piffissami kingullermi unammillernartut annertusiartuinnartut tassaasut suliassanik samisassanillu agguataarinninnerup tungaatigut ammasumik ingerlatsinissap amigaataanera, ingammik angalanissamut aaqqissuuteriikkanut tunngatillugu, suliffeqarfiit takornariaqarnermik ingerlatsisartut Namminersorlutik Oqartussanit pigineqartunut atatillugu. Suliffeqarfiit Namminersorlutik Oqartussat pigisaat ingerlataqartunik toqqaaniarnerminni piumasaqaatiminnik ammasuunissaannik piumasaqaateqartariaqarpoq.
"Assersuutigalugu takusinnaasarparput, ingerlataqartartut ikittuinnaat ukioq kaajallallugu illoqarfinni pisuttuartitsisarput imaluunniit qaannanik qajartortitsisarlutik, allalli avataaniit isiginnaartuuinnartariaqarlutik. Taamaattoqarnera inuussutissarsiornikkut atugassarititaasuni qulalersitsisarlunilu naligiinngisitsilertarpoq."
Siunnersuutigaa, Kalaallit Nunaat Tromsømit Reykjavikkimiillu isumassarsiussasoq, matumani kommunit inuussutissarsiortut suleqatigalugit ingerlatsileqatigiiffimmik ataatsimoorussamik pilersitsinikuummata, najukkani takornarialerinermik ingerlataqartut akornanni suliassanik takornariartussanillu agguataarinninnerit naapertuilluarnerusumik ingerlanneqartarlutik."
"Suliffeqarfissuit takornariartaatilissuarnik ingerlataqartut oqaloqatiginikuuagut, isumassarsiarlu tapersersorpaat.
Angalatitseqatigiilerisunut arlaannaanulluunniit attuumassuteqarnerunngitsunut, pitsaassutsimik qulakkeerinnissinnaasunik siammasissumillu agguataarinnissinnaasunik suleqateqarusupput. Tamanna pitsaassutsikkut, ammasumik ingerlatsinissakkut najukkanilu attuumassuteqartunit ingerlatsisoqarnissaanik pitsanngorsaataassaaq," taama Lars Erik Gabrielsen oqarpoq.
Kommunimi tamarmi ineriartortitsineq
Massakkut Ilulissat ornigarneqarnerusarpoq, kisiannili borgmesterip erseqqissarpaa kommunimi najukkat sinnerinut kommunimit aamma anguniagaqarneq annertusoq.
"Kommunerisatsinni illoqarfiit allat pingasuupput nunaqarfiillu 21-iullutik, amerlasuullu takornarialerinermi inuussutissarsiuuteqaqataanissaminnik takorluugaqarput. Taamaammat atugassarititaasut naligiiinnginnerat siammartinnginnissaat pingaaruteqarpoq."
Nukinginarpoq
Naalakkersuisut aammalu Inatsisartut piaartumik iliuuseqartariaqarput – akileraartarnermut tunngasut kiisalu takornariaqarnermut aaqqissuussinermut tunngatillugu.
"Amerikamiut aningaasaliisut Nunatsinni aningaasarsiornissamut soqutiginnileramik piaartumik inatsisissatut siunnersuummik piaartumik suliarineqarpoq. Taamatorpiaq piaartigisumik iliuuseqarsinnaaneq maannakkoqqissaaq pisariaqartipparput. Taamatut iliuuseqanngikkutta, takornariaqarneq akigititanik appasinnerpaamik ingerlanneqalerluni, iluanaarutaasut katillugit annikinnerusunngorsinnaapput."
"Takornariaqarnermik imminut akilersinnaasumik aammalu najukkani nunaqavissunit takornariartitsisoqarnissamik pilersitsinissatsinnik immikkuullarissumik periarfissaqarpugut. Kisianni politikkikkut sapiissuseqarnissaq aammalu aaqqissuussamik suliniuteqarnissaq, takornarialerisunut naqqaniit sanarfinnittussanut illersuutaasussanik piumasaqaateqarpoq.